Blog

จากข้อมูลยอดขายของร้านอาหาร สามารถนำมาสังเคราะห์ข้อมูลในเบื้องต้น เพื่อทราบถึงพฤติกรรมการสั่งอาหารของลูกค้า และนำข้อมูลดังกล่าวมาใช้ในการพัฒนาเมนูอาหารที่ตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้าและเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการของร้านอาหาร ตัวอย่างข้างล่างเป็นข้อมูลการขายของร้านอาหารทะเลแห่งหนึ่งในจังหวัดชลบุรี ในช่วงระยะเวลา 3 เดือน ของปี 2560

10 อันดับเมนูอาหารที่ขายดีที่สุด อันดับหนึ่งคือ ปลากระพงทอดราดน้ำปลา ซึ่งมีปริมาณที่สั่งสูงที่สุด เมื่อวิเคราะห์ในเชิงลึกแล้ว คำถามก็คือว่า ทำไมเมนูปลากระพงทอดราดน้ำปลา ถึงขายดีที่สุด ทั้ง ๆ ที่เป็นเมนูอาหารทะเลทั่ว ๆ ไป และร้านอาหารทะเล อื่น ๆ เมนูปลากระพงทอดราดน้ำปลา ก้ไม่ได้ขายดีที่สุด คำตอบที่ได้คือ ร้านอาหารแห่งนี้คัดเลือกปลาขนาดใหญ่ (9 ขีด) และขายให้ลูกค้าในราคา 400 บาท ทำให้ลูกค้าเกิดความคุ้มค่า (Value for money: VFM) มากที่สุด ส่วนเมนูอื่น ๆ เช่น ปลาหมึกผัดไข่เค็ม ก็ติดอันดับ Top-10 ของเกือบทุก ๆ ร้านอาหารทะเล และยำสามแซ่บ (ยำทะเล 3 อย่าง) ซึ่งเป็นเมนูที่ทางร้านต้องการให้เป็น Signature Dish ติดอยู่ลำดับที่ 10

เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลยอดขายตามประเภทของเมนูอาหาร พบว่า ประเภทเมนูปลา ปลากระพงทอดราดน้ำปลายังคงมียอดขายสูงสุด และตามที่คาดเดาไว้คือ หมึกผัดไข่เค็ม ก็มียอดขายสูงสุดในประเภทปลาหมึก  สิ่งที่เป็นข้อสังเกต คือ ประเภทเมนูกุ้ง กุ้งแช่น้ำปลา มียอดขายสูงสุด ทั้งนี้ทางร้านต้องนำข้อมูลดังกล่าวไปสังเคราะห์เพิ่มเติมเพื่อให้เข้าใจถึงพฤติกรรมของลูกค้ามากยิ่งขึ้น ยกตัวอย่างเช่น เมนูกุ้งแช่น้ำปลามีความสัมพันธ์กับยอดขายเครื่องดื่มแอลกออฮอร์ หรือเมนูอาหารประเภทอื่น ๆ หรือไม่ เป็นต้น

เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลยอดขายตามประเภทของวิธีการปรุงอาหาร พบว่า อาหารประเภทยำ ยำสามแซ่บ มียอดขายสูงสุด ซึ่งตรงกับความตั้งใจของร้านอาหารแห่งนี้ และประเภทผัดนั้น หมึกผัดไข่เค็ม มียอดขายสูงสุด ส่วน ต้มยำ ยังติดลำดับสูงสุดอาหารไทยยอดฮิต ตามความคาดหมาย นอกจากนี้ จะสังเกตเห็นด้วยว่า พฤติกรรมของลูกค้านั้น ชอบอาหารประเภททอด มากที่สุด  และอาหารประเภทย่าง/เผา น้อยที่สุด ซึ่งมีความแตกต่างจากอาหารประเภทอื่น อย่างมีนัยสำคัญ

จากความตั้งใจในการพัฒนาให้ ระบบครอบคลุมการใช้งานร้านอาหาร หลากหลายประเภท โดยเฉพาะร้านอาหารตามสั่ง เช่น ร้านก๋วยเตี๋ยว หรือร้านอาหารเช้า ที่มีตัวเลือกเมนูค่อนข้างซับซ้อน ยกตัวอย่างเช่น เลือกเส้นก๋วยเตี๋ยว น้ำ แห้ง ชิ้น สด เปื่อย หรือเลือกท้อปปิ้ง หน้าต่าง ๆ ของไข่กระทะ ทั้งแบบไม่คิดเงินและคิดเงินเพิ่ม ทำให้ระบบแตกต่างจากระบบ POS อื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ร้านอาหาร Quick meal ที่มีการหมุนเวียนของลูกค้าเข้าออกร้านอย่างเร็ว ระบบยังไม่สามารถตอบโจทย์การใช้งานได้ในขณะนี้ ซึ่งทางทีมพัฒนากำลังหาวิธีที่เหมาะสม ซึ่งอาจจะพัฒนาให้อยู่ในลักษณะเมนูด่วน (เปิดใช้งานสั่งออเดอร์เฉพาะในช่วงเวลาเร่งด่วน) หรือระบบสั่งอาหารด้วยเสียง (Voice command) เป็นต้น

เนื่องจากระบบ iCounter ซึ่งเป็น Tablet POS ที่มีหน้าจอขนาดเล็ก (ปัจจุบัน มีให้เลือกได้ 3 ขนาด 7, 8 และ 10.1 นิ้ว บนระบบปฏิบัติการแอนดรอยส์) iCounter เวอร์ชันตั้งแต่ 3.5.0 ขึ้นไป จึงเพิ่มฟีเจอร์การแนะนำหรือพยากรณ์การกดหมวดเมนูอาหารที่จะสั่งอัตโนมัติ (TabMenu Recommeder) โดยอาศัยข้อมูลการสั่งเมนูอาหารในอดีต เพื่อวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างเมนูอาหารที่ลูกค้าสั่งในแต่ละใบเสร็จ (Item-to-Item collaborative filtering) ทำให้ลดจำนวนการกด TabMenu ที่หน้าจอแท็บเล็ต พนักงานสามารถกดสั่งอาหารได้รวดเร็วมากยิ่งขึ้น โดยไม่ต้องกดเลือกหน้าสลับหน้าไปมาในแต่ละหมวดหมู่อาหาร

เพียงแค่ 2-3 วัน การยอมรับและความคุ้นเคยต่อการใช้ระบบ iOrder สำหรับพนักงานเสิร์ฟเพิ่มมากกว่า 80% แม้จะไม่ชำนาญการใช้ภาษาไทย สโมสรหาดน้ำหนาว ร้านอาหารติดชายทะเล ขนาด 50 – 100 โต๊ะ มีจำนวนพนักงานเสิร์ฟและพนักงานยกอาหารประจำร้านกว่า 10 คน ระบบ iOrder สำหรับพนักงานเสิร์ฟและรับออเดอร์ และ iCounter (Tablet POS) ซึ่งแยกใช้แท็บเล็ต 2 เครื่อง ที่บาร์น้ำ และแผนกครัว ระบบฯ ช่วยให้พนักงานเสิร์ฟไม่ต้องเดินเพื่อนำใบรายการอาหารที่ลูกค้าสั่งไปที่ครัว เพิ่มความรวดเร็ว และลดความผิดพลาดในขั้นตอนการรับออเดอร์และการทำเมนูอาหารในครัว นอกจากนี้ ยังสร้างความโปร่งใสของข้อมูลรายการอาหารที่ลูกค้าสั่งในทุกขั้นตอน และรายงานรายได้ของร้านอาหารแบบเรียลไทม์

พิกัด 12°36’56.5″N  100°57’57.0″E